Η Κίνα ρυθμιστικός παράγοντας στην παγκόσμια οικονομία

Η Κίνα αναδύεται και επίσημα σε ρυθμιστικό παράγοντα στην παγκόσμια οικονομία. Σε κοινή συνέντευξη τύπου ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ζαν Κλοντ Τρισέ, ο πρόεδρος του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, και ο Επίτροπος Οικονομίας, Όλι Ρεν, επισήμαναν την ανάγκη ανατίμησης του κινεζικού νομίσματος. Οι τρεις Ευρωπαίοι αξιωματούχοι συναντήθηκαν με τον πρωθυπουργό της Κίνας, Γουέν Τζιαμπάο με θέμα την ισοτιμία του γουάν με το ευρώ, στο περιθώριο της Ευρω-Ασιατικής Διάσκεψης (ASEM).

Οι τρεις Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επισήμαναν στον πρωθυπουργό της Κίνας ότι η ανάκαμψη στην Ευρωζώνη κερδίζει έδαφος, αλλά η οικονομική δραστηριότητα παραμένει σε μέτρια επίπεδα.

Τόνισαν, ακόμη, ότι το κλίμα στις χρηματοπιστωτικές αγορές παραμένει αβέβαιο και επισήμαναν τις κερδοσκοπικές πιέσεις που δέχονται σε αυτή τη φάση ορισμένα μέλη της ευρωζώνης, όπως η Πορτογαλία και η Ιρλανδία.

Η Ε.Ε. ασκεί πιέσεις στην Κίνα και σε άλλες ασιατικές χώρες να σταματήσουν την τεχνητή υποτίμηση των νομισμάτων τους. που έχει στόχο την αύξηση των εξαγωγών τους και να αφήσουν τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να επενδύσουν σε αυτές.

Ως αντάλλαγμα, οι ασιατικές χώρες ζητούν από τις ευρωπαϊκές να συναινέσει στην αύξηση της παρουσίας τους στο ΔΝΤ.

Αλλά και οι ΗΠΑ πιέζουν τους Κινέζους για ανατίμηση του νομίσματός τους.
Στην πρόσφατη συνάντησή του με τον Κινέζο πρωθυπουργό, ο πρόεδρος Ομπάμα τόνισε ότι η αμερικανική κυβέρνηση θα προχωρήσει σε αντίποινα. αν δεν υποχωρήσει η Κίνα στο αίτημα των ΗΠΑ για ανατίμηση του γουάν.

Μια εξαναγκαστική ανατίμηση ενός νομίσματος θα αποτελούσε απερισκεψία ιστορικών διαστάσεων.

Η οικονομική ένταση ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα είναι απότοκος δύο στοιχείων κοινών και στις δύο χώρες. Πρώτον, η εμμονή για τις θέσεις εργασίας. Στις ΗΠΑ η υψηλή ανεργία και η χαμηλή απασχόληση εξακολουθούν να υφίστανται. Στην Κίνα οι αρχές ανησυχούν για την «κοινωνική σταθερότητα», την πλήρη απασχόληση, την απορρόφηση των πλεονασματικών εργατικών χεριών από την επαρχία και τη μείωση των ανισοτήτων.

Δεύτερον, τόσο στην Κίνα όσο και στις ΗΠΑ το ΑΕΠ κατανέμεται άνισα μεταξύ εξαγωγών, επενδύσεων, κατανάλωσης και αποταμίευσης. Το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπισθεί με διαρθρωτικές αλλαγές στην Κίνα που θα αυξήσουν την εγχώρια κατανάλωση.

Η ανατίμηση του γουάν στην καλύτερη περίπτωση θα διευθετήσει ένα από τα πολλά προβλήματα ανάμεσα στις δύο χώρες και, στη χειρότερη, θα οδηγήσει σε έναν εμπορικό πόλεμο που θα θέσει σε κίνδυνο την οικονομική σταθερότητα της Κίνας. Επιπλέον, δεν είναι βέβαιο ότι η ανατίμηση θα μεταφραστεί σε αυξήσεις των τιμών που να γεφυρώνουν το εμπορικό έλλειμμα.

Οι ΗΠΑ άφησαν το δολάριο να υποτιμηθεί κατά 23% από τα επίπεδα ρεκόρ του 2002, για να δώσουν ώθηση στις εξαγωγές και στην εγχώρια παραγωγή.

Ωστόσο, εξακολουθεί να υποφέρει από υψηλή ανεργία και στάσιμους μισθούς, ενώ παρουσιάζει εμπορικό έλλειμμα στις συναλλαγές τους με 90 χώρες.

Η Αμερική δεν έχει διμερές πρόβλημα στο εμπόριο με την Κίνα, αλλά πολυμερές με μια ευρύτατη μερίδα χωρών.

Ο λόγος είναι πως οι Αμερικανοί δεν αποταμιεύουν.

Το ποσοστό αποταμίευσης στις ΗΠΑ υποχώρησε σε αρνητικά επίπεδα το 2008 και το 2009 το έλλειμμα έφθασε το 2,3% του εθνικού εισοδήματος. Καμία άλλη ισχυρή χώρα στη σύγχρονη ιστορία δεν παρουσιάζει τέτοιο έλλειμμα αποταμίευσης.
Έτσι η Αμερική δανείζεται από πιστωτές όπως η Κίνα, η Ιαπωνία και η Γερμανία. Σε περίπτωση εμπορικού πολέμου με την Κίνα, οι ΗΠΑ θα αναγκαστούν να στραφούν σε άλλους πιστωτές που θα καλύψουν το δημοσιονομικό έλλειμμα με υψηλότερο κόστος.

Η Κίνα πρέπει να εξακολουθήσει την πορεία της σταδιακής ανατίμησης του νομίσματός της. Δεν είναι «χειραγώγηση», αλλά συνετή πολιτική σύνδεσης του γουάν με το δολάριο, με σκοπό την οικονομική σταθερότητα.

Αναλυτές επισημαίνουν ότι η Κίνα πρέπει να υιοθετήσει διαρθρωτικές πολιτικές που θα προωθήσουν άμεσα την κατανάλωση. Θα ήταν ένας πολύ πιο ευθύς και μάλλον λιγότερο επισφαλής τρόπος να μειώσει την αποταμίευση και τα εμπορικά ελλείμματα. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει εκτεταμένο δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας, δημόσια προγράμματα συνταξιοδότησης, ιδιωτικές συντάξεις, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και επιδόματα ανεργίας.

Προϋποθέτει, επίσης, πως η Κίνα θα στηρίξει περισσότερο το εισόδημα των αγροτικών περιοχών με τη φορολογική της πολιτική και τη μεταρρύθμιση του καθεστώτος ιδιοκτησίας γης.

Και πρέπει να ενθαρρύνει τη δημιουργία θέσεων εργασίας στον τομέα των υπηρεσιών, όπως στο λιανικό και χονδρικό εμπόριο, τις μεταφορές στο εσωτερικό, την ψυχαγωγία και τη φιλοξενία.

Η ηγεσία της Κίνας πρέπει να αποφασίσει επειγόντως πώς θα αντιμετωπίσει τις πολιτικές και οικονομικές πιέσεις από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες.