Ενα βουνό από νομοθετικές ρυθμίσεις, διατάγματα και κάθε είδους διατάξεις συνιστά τον πραγματικό λαβύρινθο που «κόβει τα πόδια» της επιχειρηματικότητας. Η απόφαση για τη σύσταση και της πιο απλής επιχείρησης γρήγορα φέρνει σε επαφή τον παράτολμο ο οποίος θα ρισκάρει το επαγγελματικό του μέλλον στην Ελλάδα με το τέρας της γραφειοκρατίας, παραδέχεται μελέτη του υπουργείου Εσωτερικών.
Γραφειοκρατία
Το τέρας είναι εδώ
Για να αδειοδοτηθεί μια επιχείρηση χρειάζονται: * 47 νόμοι * 11 Προεδρικά Διατάγματα *19 Υπουργικές Αποφάσεις * 24 Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις *14 Βασιλικά, Πολεοδομικά και Υγειονομικά Διατάγματα
Δ. ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Μοιάζει απίστευτο αλλά είναι απολύτως αληθινό: η αδειοδότηση των επιχειρήσεων διέπεται από 115 ρυθμίσεις γενικού ενδιαφέροντος, βασίζεται σε 47 νόμους, 11 Προεδρικά Διατάγματα, 19 Υπουργικές Αποφάσεις, 24 Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις και 14 Βασιλικά, Πολεοδομικά και Υγειονομικά Διατάγματα, πολλά εκ των οποίων χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1930. Τριάντα (32) ρυθμίσεις έχουν ψηφιστεί, κατ' εξουσιοδότηση του πλέον πρόσφατου νόμου, του 3325/2005, ενώ σχετικές διατάξεις έχουν συμπεριληφθεί σε άσχετα νομοσχέδια όπως ο νόμος για τη στελέχωση του Συνηγόρου του Καταναλωτή, και στις ρυθμίσεις για τα Ναυπηγεία Σύρου. Δεκαεπτά (17) διαδρομές θα πρέπει να κάνουν οι ενδιαφερόμενοι, δηλαδή να περάσουν από τα γκισέ 17 διαφορετικών υπηρεσιών, μόνο για το σκέλος της αδειοδότησης που αφορά τη σύσταση της ΕΠΕ, 21 διαδρομές για την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων, 20 διαδρομές για την έγκριση των πολεοδομικών όρων και 38 διαδρομές που έχουν σχέση με τους όρους λειτουργίας των βιομηχανικών περιοχών.
Αποκαλυπτική επίσημη έκθεση του υπουργείου ΕσωτερικώνΗ αποτύπωση της κατάστασης, που αποτελεί ηχηρό χαστούκι στις διακηρύξεις της κυβέρνησης για την πάταξη της γραφειοκρατίας, τον περιορισμό της διαφθοράς και τη δημιουργία ευνοϊκού κλίματος για επενδύσεις στη χώρα μας, παρουσιάζεται παραστατικά σε επίσημη έκθεση του υπουργείου Εσωτερικών, την οποία δημοσιεύει σήμερα «Το Βήμα». Η έκθεση εκπονήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος για τη διοικητική μεταρρύθμιση (2007-2013) έπειτα από πρόταση που διατύπωσαν οι κκ. Πρ. Παυλόπουλος και Χρ. Ζώης, υπουργός και υφυπουργός Εσωτερικών αντίστοιχα, να περιέλθει η διαδικασία της αδειοδότησης των επιχειρήσεων στην αρμοδιότητα των ΚΕΠ, πράγμα στο οποίο όμως αντιδρά έντονα ο αρμόδιος υπουργός Ανάπτυξης κ. Χρ. Φώλιας, ο οποίος επιμένει ότι θα πρέπει να παραμείνει στην αρμοδιότητα των Επιμελητηρίων.
Η κατάσταση που ισχύει σήμερα, όπως καταδεικνύεται από την έκθεση, δεν λειτουργεί απλώς αποτρεπτικά στις επενδύσεις αλλά συντηρεί και ευρύ κύκλωμα διαφθοράς. Μόνο για τις αδειοδοτήσεις των ΕΠΕ δαπανώνται νόμιμα κάθε έτος περίπου 4,2 εκατ. ευρώ ως «διοικητικές επιβαρύνσεις». Είναι, με άλλα λόγια, το νόμιμο κόστος της γραφειοκρατίας μόνο σε αυτόν τον τομέα. Τα ποσά όμως που χορηγούνται ως μίζες ή υπό μορφήν «γρηγοροσήμου» στα μέλη του κυκλώματος των πολεοδομιών ή των ΔΟΥ, ώστε να απεμπλακούν οι ενδιαφερόμενοι από τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, είναι τεράστια. «Εξηγήσαμε με τον πλέον πειστικό τρόπο πως αν θέλουμε να δημιουργήσουμε ευνοϊκό επενδυτικό κλίμα στη χώρα μας» επισημαίνει υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Εσωτερικών προς «Το Βήμα» «τότε θα πρέπει να αλλάξει άρδην η διαδικασία αδειοδότησης των επιχειρήσεων. Οι διαδικασίες θα πρέπει να απλουστευθούν και να σπάσουν τα κυκλώματα της γραφειοκρατίας».
Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο το σκέλος της τυπικής αδειοδότησης για τις επιχειρήσεις διέπεται σήμερα από 28 ρυθμίσεις, ενώ μόνο για να περάσει κανείς απλώς από αρμόδια γραφεία θα πρέπει να «σπαταλήσει» 44 ημέρες και να καταβάλει νόμιμα 1.630 ευρώ. Τρεις αρμόδιοι φορείς, το ΥΠΕΧΩΔΕ, η Περιφέρεια και η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, εμπλέκονται μόνο στην περιβαλλοντική αδειοδότηση, η οποία βασίζεται σε 24 ξεχωριστές ρυθμίσεις, πολλές εκ των οποίων είναι μεταξύ τους αντιφατικές. Η μελέτη για τη διάθεση αποβλήτων που ισχύει σήμερα έχει ψηφισθεί από την εποχή της χούντας (Υ. Διάταξη Γ1/1 7831/71/ΦΕΚ 986/Β/71), ενώ 21 γενικά ρυθμιστικά κείμενα έχουν σχέση με τους πολεοδομικούς όρους.
Σύμφωνα με σχετική μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας η οποία έχει συμπεριληφθεί στην έρευνα του υπουργείου Εσωτερικών, η χώρα μας το 2008 κατατάσσεται στη θέση 152, παρουσιάζοντας πτώση κατά έξι (6) θέσεις σε σχέση με αυτήν που κατείχε το 2007. Ο δείκτης Starting a Business που λαμβάνεται υπ' όψιν για την κατάταξη βασίζεται σε τέσσερις παραμέτρους: πρώτον, στον αριθμό των διαδικασιών που απαιτούνται για τη σύσταση της επιχείρησης, δεύτερον στον αριθμό των ημερών που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της διαδικασίας, τρίτον στο ελάχιστο εταιρικό κεφάλαιο που απαιτείται και, τέταρτον, στο συνολικό κόστος για τη σύσταση της επιχείρησης. Ο ελάχιστος χρόνος που απαιτείται σύμφωνα με την καταγραφή της Παγκόσμιας Τράπεζας είναι 38 ημέρες, αλλά στην πράξη είναι πολύ περισσότερες.
Ο λαβύρινθος των σχετικών διαδικασιών εκτιμάται ότι αποτελεί μία από τις αιτίες που εκτρέφουν τη διαφθορά, απελευθερώνουν το «γρηγορόσημο» και εκτινάσσουν το κόστος σε πολύ υψηλά επίπεδα. Ποια είναι, όμως, τα βήματα τα οποία θα πρέπει να ακολουθήσει ο υποψήφιος επιχειρηματίας μόνο στο σκέλος που αφορά τη σύσταση αυτή καθεαυτή της επιχείρησης, χωρίς να προσμετρούνται δηλαδή οι ενέργειες που απαιτούνται για την έγκριση των πολεοδομικών και περιβαλλοντικών όρων και των όρων της λειτουργίας σε βιομηχανική περιοχή; «Το σημείο έναρξης της διαδικασίας» αναφέρεται στη μελέτη «είναι σχετικά εύκολο να καθορισθεί. Το σημείο λήξης όμως είναι πιο δύσκολο να οροθετηθεί υπό την έννοια ότι η σύσταση, η οποία ανήκει στη νομοθετική αρμοδιότητα της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου, περιπλέκεται με τη διαδικασία αδειοδότησης, η οποία ανήκει στη νομοθετική αρμοδιότητα της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας».
Θα πρέπει, κατ' αρχάς, να επιτευχθεί η προέγκριση της επωνυμίας από το Επιμελητήριο, η οποία με βάση τον Ν. 1089/1980 (ΦΕΚ Α 261) αποτελεί προϋπόθεση ώστε τα Πρωτοδικεία και οι συμβολαιογράφοι να προβούν στις νόμιμες ενέργειες που αφορούν το καταστατικό. Δεύτερον, να συνταχθεί το καταστατικό της επιχείρησης από τους δικηγόρους ή τους συμβολαιογράφους, όπως ακριβώς απαιτείται από το άρθρο 6 του Ν. 3190/1955. Η παρουσία του δικηγόρου, ο οποίος θα πρέπει να προκαταβάλει στον Δικηγορικό Σύλλογο τη νόμιμη δικηγορική αμοιβή και να παραλάβει το γραμμάτιο προείσπραξης δικηγορικής αμοιβής, θεωρείται υποχρεωτική όταν το εταιρικό κεφάλαιο είναι άνω του ποσού των 29.347,0286 ευρώ. Για να συνταχθεί η συμβολαιογραφική πράξη σύστασης θα πρέπει, όπως ορίζεται στην παρ. 1 του άρθρου 4 του Ν. 3190/1955, να καταβληθεί όλο το εταιρικό κεφάλαιο. Η σύνταξη του καταστατικού γίνεται από συμβολαιογράφο, ο οποίος βάσει των άρθρων 1 και 4 του ΚΥΑ 40330/2005 πληρώνεται ως εξής: 12 ευρώ συν 1,20% επί της αξίας 2 του κεφαλαίου στο καταστατικό. Τα έσοδα κάθε συμβολαιογράφου από τη σύσταση μιας επιχείρησης έχουν υπολογισθεί σε περίπου 2.700 ευρώ το έτος. Τρίτον, κατά το άρθρο 5 παρ. α' του Ν. 1089/1980 το σχέδιο καταστατικού θα πρέπει να θεωρηθεί από το οικείο Επιμελητήριο για την τελική έγκριση της επωνυμίας και του διακριτικού τίτλου της επιχείρησης. Ο ενδιαφερόμενος, με άλλα λόγια, θα πρέπει να καταθέσει σχετική αίτηση, να καταβάλει το ανάλογο παράβολο θεώρησης στο Ταμείο, να προσκομίσει τα αναγκαία δικαιολογητικά και να λάβει τη βεβαίωση προεγγραφής. Τέταρτον, να γίνει καταχώριση στο Μητρώο του Πρωτοδικείου που είναι υποχρεωτική σύμφωνα με το άρθρο 8 του Ν. 3190/1955. Ο ενδιαφερόμενος καταθέτει επίσης στο Ταμείο οποιασδήποτε ΔΟΥ τραπεζική επιταγή ποσού ίσου με τα τέλη δημοσίευσης της ανακοίνωσης της σύστασης της εταιρείας στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Πέμπτον, ο ενδιαφερόμενος υποχρεούται να υποβάλει στον προϊστάμενο της ΔΟΥ, στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας υπάγεται η έδρα της επιχείρησης, δήλωση έναρξης εργασιών σύμφωνα με το άρθρο 36 του Κώδικα ΦΠΑ. Ταυτόχρονα, κατατίθεται σειρά δικαιολογητικών που απαιτούνται από τον Ν. 2081/1992. Εκτον, εγγραφή στο Επιμελητήριο η οποία συνοδεύεται με την κατάθεση οκτώ πιστοποιητικών. Εβδομον, θεώρηση βιβλίων και στοιχείων από ΔΟΥ η οποία συνοδεύεται με την κατάθεση 11 πιστοποιητικών. Ογδοον, ολοκλήρωση της εγγραφής στο Επιμελητήριο που απαιτεί την προσκόμιση πέντε επιπλέον δικαιολογητικών τα οποία θα πρέπει να συμπεριληφθούν στον φάκελο της εταιρείας.
Οι διαδικασίες που απαιτούνται για την έγκριση των πολεοδομικών και περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας της επιχείρησης είναι ακόμη πιο πολύπλοκες και ιδιαιτέρως χρονοβόρες. Αν ληφθεί υπ' όψιν ότι ο μέσος όρος των ΕΠΕ και ΑΕ που συστήνονται στη χώρα μας κάθε έτος είναι 4.337, καθίσταται προφανές ότι το διοικητικό κόστος είναι τεράστιο. Το 65% των ΕΠΕ που ρωτήθηκαν στο πλαίσιο της έρευνας χρησιμοποίησαν εξωτερικό συνεργάτη για να διεκπεραιώσουν τις δραστηριότητες που αφορούν τη σύνταξη του καταστατικού ή την εγγραφή στο Επιμελητήριο. Για τη σύσταση, τις ενέργειες δηλαδή που περιλαμβάνουν τις οικονομικές δραστηριότητες, οι επιχειρήσεις που χρησιμοποίησαν εξωτερικό συνεργάτη ανέρχονται σε 68%. Το συνολικό διοικητικό βάρος της σύστασης κάθε ΕΠΕ εκτιμάται σε 1.639 ευρώ. Συνολικά, κάθε χρόνο δαπανώνται νόμιμα για την αδειοδότηση των επιχειρήσεων 4.121.403 ευρώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου