Κόβουν τους μισθούς. Αυξάνουν τους φόρους

Νέα φορολογική αφαίμαξη ύψους 5,3 δισ. ευρώ, με επιβολή φόρων σε εισοδήματα, ακίνητα, καύσιμα, σε μια οικονομία δοκιμαζόμενη από την έκρηξη της ανεργίας, που φέρνει η μείωση των επενδύσεων και η ύφεση.

Παράλληλα με τη φορολογική επιδρομή, τα νοικοκυριά θα υποστούν και νέα επίθεση στα εισοδήματά τους είτε με το πάγωμα των χαμηλών συντάξεων και τη μείωση των αμοιβών των υπαλλήλων λόγω της πλήρους εφαρμογής των περικοπών των επιδομάτων φέτος, αλλά και του νέου μισθολογίου, που θα εφαρμοστεί από τον Ιούλιο του 2011 και θα καταργήσει πλήθος επιδομάτων.

Η απασχόληση μειώνεται κατά 3% το 2011, (-2,6% το 2010) και εκτινάσσεται η ανεργία από το 11,6% φέτος στο 14,5% το 2011 και στο 15% το 2012.

Οι νέοι φόροι που επιβάλλει ο νέος προϋπολογισμός ανέρχονται σε 5,3 δισ. ευρώ, ενώ κατά 2,45 δισ. ευρώ, θα μειωθούν οι δαπάνες του επόμενου έτους, με στόχο το έλλειμμα του προϋπολογισμού θα μειωθεί σε 16.285 εκατ. ευρώ ή 7% του ΑΕΠ, από 18.508 δισ. ευρώ ή 7,8% του ΑΕΠ που θα κλείσει φέτος. Το δημόσιο χρέος φτάνει το 2011, σε 360,1 δισ. ευρώ, ή στο 155,1% του ΑΕΠ, ενώ το χρέος Γενικής Κυβέρνησης (μείον τα κρατικά ομόλογα που έχουν δημόσιο οργανισμοί), σε 330,1 δισ. ευρώ ή στο 142,2 % του ΑΕΠ. Για την εξυπηρέτησή του απαιτούνται 15,8 δισ. ευρώ για τόκους και 29,2 δισ. ευρώ για χρεολύσια.

Αναλυτικότερα, το ύψος των νέων φόρων ανέρχεται σε 5,31 δισ. ευρώ για φυσικά και νομικά πρόσωπα, ενώ επιπλέον βάρη 1,6 δισ. ευρώ θα σηκώσουν από τα μέτρα που έχουν ήδη επιβληθεί κατά τη διάρκεια του 2010.
Σε ό,τι αφορά στον ΦΠΑ, αλλά και το πετρέλαιο θέρμανσης, το υπουργείο Οικονομικών κρατάει κλειστά τα χαρτιά του για μετά τις δημοτικές εκλογές.

Όσον αφορά στη διεύρυνση της βάσης του ΦΠΑ και στην αλλαγή των συντελεστών, η κυβέρνηση, όπως επισήμανε χθες και ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου, επεξεργάζεται ένα σύνθετο σενάριο, το οποίο περιλαμβάνει τρεις εναλλακτικές λύσεις:
- αύξηση του συντελεστή από το 11%, στο 13% – 15%, για ορισμένα προϊόντα και υπηρεσίες
- μείωση του συντελεστή 11% για πακέτο προϊόντων πρώτης ανάγκης στο 5,5%, απόφαση η οποία ωστόσο απαιτεί την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
- μετάταξη όλων των προϊόντων πολυτελείας από το 11% στο 23%.

Επίσης, ο κ. Παπακωνσταντίνου διευκρίνισε επίσης ότι το σχέδιο για την εξίσωση των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης «δεν έχει αποσυρθεί», αλλά το ζητούμενο για το οικονομικό επιτελείο, όπως άφησε να εννοηθεί, είναι να δημιουργηθεί ο μηχανισμός στήριξης των ασθενέστερων οικονομικά ομάδων του πληθυσμού μέσω της χορήγησης ειδικού επιδόματος, με βάση εισοδηματικά και γεωγραφικά κριτήρια αλλά και τα τ.μ. του σπιτιού.
Επίσης, στο πλαίσιο της ασάφειας και των εκπλήξεων που επιφυλάσσει το οριστικό σχέδιο του προϋπολογισμού που κατατίθεται περί τις 20 Νοεμβρίου στη Βουλή, είναι η φράση του στην παρουσίαση που έκανε στο υπουργικό συμβούλιο ο κ. Παπακωνσταντίνου, όταν είπε «για κάποια μέτρα του 2011, θα υπάρξουν διορθωτικές εναλλακτικές λύσεις, συνεκτιμώντας το οικονομικό και κοινωνικό κόστος» και ότι «ορισμένα μέτρα θα οριστικοποιηθούν στο τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού του 2011».

Η φοροεπίθεση

Σύμφωνα με το κείμενο του προσχεδίου, τα κρατικά ταμεεία το 2011, θα εισπράξουν πρόσθετα έσοδα ύψους 6,7 δισ. ευρώ τα οποία θα προέλθουν από παλαιά και νέα μέτρα και συγκεκριμένα:

1. την επέκταση του λογιστικού προσδιορισμού του εισοδήματος και την εφαρμογή των νέων τεκμηρίων φορολόγησης
2. την πλήρη απόδοση των ρυθμίσεων για την περαίωση ανέλεγκτων φορολογικών υποθέσεων, τις ληξιπρόθεσμες οφειλές και τις υποθέσεις που εκκρεμούν στα δικαστήρια
3. την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων.
4. την πλήρη απόδοση της αναμόρφωσης της φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών, καθώς και της φορολόγησης της μεγάλης ακίνητης περιουσίας
5. την έκτακτη εισφορά στις επιχειρήσεις με μεγάλη κερδοφορία τη χρήση έτους 2009
6. την πλήρη απόδοση της αναπροσαρμογής των συντελεστών του ΦΠΑ
7. την πλήρη απόδοση της αναπροσαρμογής του ΕΦΚ καυσίμων, καπνού και αλκοολούχων ποτών, καθώς και την επιβολή ΕΦΚ στην ηλεκτρική ενέργεια
8. την πώληση αδειών τεχνικών και τυχερών παιχνιδιών και την είσπραξη δικαιωμάτων από τη διενέργεια αυτών
9. την αύξηση της φορολόγησης των αμοιβών σε είδος συμπεριλαμβανομένης της φορολόγησης αυτοκινήτων με χρονομίσθωση
10. την επιτάχυνση της είσπραξης φόρων και ανείσπρακτων οφειλών προς το δημόσιο, συμπεριλαμβανομένων και των προστίμων για την αυθαίρετη δόμηση.

Στα μέτρα αυτά θα πρέπει να συνυπολογιστούν και αυτά του 2010 που όμως έχουν απόδοση το 2011 και στα οποία περιλαμβάνονται η αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ (1 δισ. ευρώ), καθώς και των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης καυσίμων, καπνού και αλκοόλ (600 εκατομ. ευρώ).

Αξίζει να σημειωθεί βέβαια ότι το συνολικό «πακέτο» ανέρχεται στα 6.910 εκατομ. ευρώ, όμως από το ποσό αυτό θα πρέπει να αφαιρεθούν 210 εκατομ. ευρώ αφού με βάση το προσχέδιο αφορούν μέτρα που δεν περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής.

Οι φόροι στα εισοδήματα – ακίνητα – καύσιμα

Λόγω της μείωσης των εισοδημάτων και των κερδών περιορίζονται οι φόροι εισοδήματος. Ειδικότερα, τα έσοδα από την άμεση φορολογία θα εμφανίσουν μείωση κατά 1,4% σε σχέση με το 2010. Ειδικότερα, τα έσοδα από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων προβλέπονται αυξημένα κατά 6,6% λόγω της κατάργησης σειράς φοροαπαλλαγών, αλλά και της ένταξης όλων των εισοδημάτων στην ενιαία φορολογική κλίμακα, καθώς και στην εφαρμογή των νέων τεκμηρίων.

Τα έσοδα από το φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων θα μειωθούν κατά 18,3%, λόγω των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης στην κερδοφορία των επιχειρήσεων.
Τα έσοδα από φόρους στην περιουσία θα αυξηθούν κατά 41,9%, λόγω της αύξησης των αντικειμενικών αξιών, του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας και της αναμόρφωσης της φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών.

Οι φόροι παρελθόντων οικονομικών ετών θα μειωθούν 11,9% λόγω της απουσίας των ανείσπρακτων υπολοίπων του ΕΤΑΚ, ενώ τα έσοδα από τους λοιπούς έμμεσους φόρους θα μειωθούν κατά 4,7% εξαιτίας της απουσίας της έκτακτης εισφοράς στα φυσικά πρόσωπα με εισόδημα άνω των 100.000 ευρώ και στη μεγάλη ακίνητη περιουσία.

Επίσης, τα έσοδα από την έμμεση φορολογία θα αυξηθούν κατά 9,4%. Ειδικότερα, οι εισπράξεις από το ΦΠΑ θα αυξηθούν 10,2% λόγω της πλήρους απόδοσης των αναπροσαρμογών που έγιναν στους συντελεστές, της διεύρυνσης της φορολογικής βάσης και του περιορισμού της φοροδιαφυγής.

Τα έσοδα από τους ΕΦΚ θα αυξηθούν 7,6%, λόγω της πλήρους απόδοσης της αύξησης του ΕΦΚ καυσίμων, καπνού και αλκοολούχων ποτών, της επιβολής ΕΦΚ στην ηλεκτρική ενέργεια, αλλά και της είσπραξης ετήσιων δικαιωμάτων από τα τεχνικά και τυχερά παιχνίδια.

Τα έσοδα από τους λοιπούς φόρους συναλλαγών θα αυξηθούν 11,2%, λόγω της αύξησης των αντικειμενικών αξιών και της επίδρασης στις μεταβιβάσεις ακινήτων.

Μείωση εισοδημάτων

Οι συνολικές δαπάνες του προϋπολογισμού του 2011 φτάνουν σε 67,65 δισ. ευρώ, από 66,19 δις. ευρώ, φέτος, σημειώνοντας αύξηση 2,2%,, λόγω της αύξησης των πληρωμών για τόκους καθώς όλες οι υπόλοιπες δαπάνες μειώνονται.

Συγκεκριμένα το 2011, οι ετήσιες αποδοχές μισθωτών και συνταξιούχων του δημοσίου θα είναι συνολικά μειωμένες κατά 301 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με φέτος, λόγω της ισχύος για ολόκληρο το 2011, των μέτρων για την περικοπή των επιδομάτων κατά 20%, της αντικατάστασης των δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα και αδείας με επίδομα, του παγώματος των συντάξιμων αποδοχών, αλλά και την εφαρμογή του νέου μισθολογίου από τον προσεχή Ιούλιο, που θα καταργήσει περαιτέρω επιδόματα δημοσίων υπαλλήλων.

Το συνολικό ύψος της δαπάνης για μισθούς και συντάξεις ανέρχεται σε 21,72 δις. ευρώ, ποσό μειωμένο κατά 1,5% σε σχέση με φέτος. Το ποσό για τους μισθούς υπολογίζεται σε 18,91 δις. ευρώ, μειωμένος κατά 1,7%, ενώ το κονδύλι για τις συντάξεις αυξάνεται κατά 28 εκατ. ευρώ, λόγω όμως των αθρόων συνταξιοδοτήσεων υπαλλήλων.

Προβλέπεται επίσης κονδύλι 50 εκατ. ευρώ, για νέες προσλήψεις, στο δημόσιο, από 27 εκ. ευρώ, φέτος, ποσό που θα καλύψει τις προσλήψεις εκπαιδευτικών, νοσηλευτικού και στρατιωτικού προσωπικού, με την αναλογία 1 για κάθε 5 αποχωρήσεις.

Ταυτόχρονα μειώνονται τα κονδύλια για την επιχορήγηση των ασφαλιστικών ταμείων κατά 4,2%, και το συνολικό ύψος διαμορφώνεται σε 9,99 δις. ευρώ, με τη μεγαλύτερη μείωση κατά 7,1% ή 350 εκατ. ευρώ, να αφορά στην επιχορήγηση προς τον ΟΓΑ.
Οι δαπάνες περίθαλψης αυξάνονται κατά 15,3%, σε 1,5 δις ευρώ, όπως επίσης και οι δαπάνες για την κοινωνική προστασία που αυξάνονται κατά 12,2% σε 2,68 δις. ευρώ.

Οι επιχορηγήσεις φορέων μειώνονται κατά 5,9%, οι καταναλωτικές δαπάνες μειώνονται ακόμα περισσότερο κατά 10,7% και συμπιέζονται σε 2,37 δις. ευρώ, από 2,66 δις. ευρώ, φέτος.