Συμπεράσματα από ένα θρίαμβο

Το πέρασμα του κ. Παπανδρέου από το Βερολίνο, το Παρίσι και την Ουάσινγκτον είχε χαρακτηριστικά διπλωματικού θριάμβου. Στο Βερολίνο ο Έλληνας πρωθυπουργός εξήγησε επαρκώς τις ελληνικές θέσεις, παρά το αρνητικό κλίμα που επικρατεί στη Γερμανία για τη χώρα μας. Στο Παρίσι συνέβαλε στην ανάπτυξη της ιδιαίτερης σχέσης που έχουν η Ελλάδα και η Γαλλία τα τελευταία 35 χρόνια. Στην Ουάσινγκτον ανέπτυξε μια σχέση πολιτικής εμπιστοσύνης με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ κ. Ομπάμα και πέτυχε την κατάργηση της βίζας για όσους Έλληνες ταξιδεύουν στις ΗΠΑ, ένα θέμα που είχε μετατραπεί σε διπλωματικό εφιάλτη για την ελληνική πλευρά την τελευταία πενταετία.

Παρά τις άριστες διπλωματικές επιδόσεις του κ. Παπανδρέου, τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε παραμένουν άλυτα.

Παραπαίουσα Ευρώπη, αδύναμη Αμερική

Ο γαλλογερμανικός άξονας, ο οποίος αποτελούσε την ισχυρή βάση της οικοδόμησης της ενωμένης Ευρώπης, αποτελεί πλέον σκιά του παλιού εαυτού του. Η Γαλλία διατηρεί τον ευρωπαϊκό ζήλο, αλλά δεν έχει πάντα τα οικονομικά μέσα. Η Γερμανία έχει μεγαλύτερες οικονομικές δυνατότητες, αλλά έχει χάσει τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της. Η Ευρωπαϊκή Ένωση των «27» στερείται ενιαίας στρατηγικής, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ομαδοποιήσεις και διαφοροποιήσεις που κάνουν εξαιρετικά δύσκολη τη συνεννόηση για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Η ευρωπαϊκή οικονομία υποφέρει ακόμη από τις συνέπειες της χρηματοπιστωτικής κρίσης και δεν μπορεί να βρει ξανά τον αναπτυξιακό βηματισμό της. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αρχίζουν να διαπιστώνουν ότι το πρόβλημα της Ελλάδας είναι μέρος μιας διαδικασίας που μετατρέπει τους φορολογούμενους πολίτες και την πραγματική οικονομία σε εύκολους στόχους των διεθνών κερδοσκοπικών κυκλωμάτων. Ο κ. Παπανδρέου παρουσίασε το συνολικό πρόβλημα στους συνομιλητές του, οι οποίοι, όμως -με εξαίρεση τον κ. Σαρκοζί-, δεν έχουν ολοκληρωμένη πολιτική προσέγγιση στη σημερινή κρίση.

Στο Λευκό Οίκο ο κ. Παπανδρέου πέτυχε την αναβάθμιση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Από το φόβο των υποχωρήσεων στα λεγόμενα εθνικά θέματα, στο πλαίσιο της περιφερειακής στρατηγικής των ΗΠΑ, περάσαμε σε μία συνεννόηση στη βάση του αμοιβαίου συμφέροντος. Το πρόβλημα είναι ότι η ελληνοαμερικανική προσέγγιση καθυστέρησε και οι ΗΠΑ δεν αποτελούν πλέον τη μοναδική υπερδύναμη στον κόσμο. Τα μεγάλα προβλήματα της αμερικανικής οικονομίας και η υπερχρέωση του αμερικανικού Δημοσίου περιορίζουν το διεθνή ρόλο της πρώην υπερδύναμης. Παλαιότερα η συνεννόηση με τις ΗΠΑ θα δημιουργούσε μια άλλη αναπτυξιακή δυναμική στην ελληνική οικονομία και θα ενίσχυε τον περιφερειακό μας ρόλο, σήμερα, όμως, προσφέρει περιορισμένες οικονομικές και πολιτικές ευκαιρίες.