H Τουρκία σε σταυροδρόμι
Κάποιοι προσάπτουν "ισλαμιστική στροφή" στην Τουρκία
Το ισλαμικών ριζών, Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Πρωθυπουργού της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, πέτυχε ξεκάθαρη νίκη στο δημοψήφισμα για τις συνταγματικές αλλαγές. Διακηρυγμένος στόχος της τουρκικής κυβέρνησης είναι η βελτίωση των δημοκρατικών διαδικασιών και η ελάττωση της δύναμης και επιρροής των Τούρκων Στρατηγών. Σύμφωνα με τα τελικά εκλογικά αποτελέσματα, το 58% των Τούρκων που ψήφισαν τάχθηκε υπέρ των αλλαγών που προτείνει για το σύνταγμα η κυβέρνηση Ερντογάν.
Το ισχύον σύνταγμα της Τουρκίας είχε συνταχθεί από τους Στρατηγούς, μετά την ανατροπή της κυβέρνησης το 1980. Τόσο η κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση από την αρχή έδωσαν στο δημοψήφισμα χαρακτήρα ψήφου εμπιστοσύνης προς τον Πρωθυπουργό Ταγίπ Ερντογάν. Ο κύριος Ερντογάν κυβερνά την Τουρκία από το 2002, οπότε και εξελέγη για πρώτη φορά με αυτοδύναμη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, υποσχόμενος τότε, δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και απελευθέρωση των αγορών.
Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι μετά τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος, ανοίγει ο δρόμος για νίκη του Ταγίπ Ερντογάν και στις βουλευτικές εκλογές του επόμενου χρόνου. Τα πολιτικά σενάρια μάλιστα που κυκλοφορούν στα δημοσιογραφικά γραφεία, κάνουν λόγο για πιθανή μεταπήδηση του νυν Πρωθυπουργού στο θώκο του Προέδρου της Δημοκρατίας, το 2012.
Οι Ευρωπαϊκή Ένωση χαιρέτισε ως θετικό βήμα την εκλογική επιδοκιμασία των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων, που ανοίγουν πλέον το δρόμο για την ποινική δίωξη των πραξικοπηματιών, που τώρα είναι νομικά δυνατόν να δικαστούν από τα πολιτικά δικαστήρια. Ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, χαρακτήρισε τις συνταγματικές αλλαγές “τελική επίθεση εναντίον της κοσμικής πολιτικής τάξης που θεμελίωσε ο Κεμάλ Ατατούρκ”. Οι μεταρρυθμίσεις περιλαμβάνουν μέτρα κατά του διαχωρισμού των φύλων, υπέρ της ενίσχυσης των πολιτικών ελευθεριών και τις προστασίας της ιδιωτικής ζωής. Η Αντιπολίτευση όμως χαρακτηρίζει τις αλλαγές “πολιτική φούσκα που υποκρύπτει αλλότριους σκοπούς”.
O πυρήνας των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων αφορά την αναδόμηση του δικαστικού συστήματος. Ο Πρόεδρος και το Κοινοβούλιο αποκτούν ισχυρότερο ρόλο και μεγαλύτερες αρμοδιότητες για το διορισμό δικαστών και εισαγγελέων, ενώ διευρύνει τον αριθμό των μελών του Συνταγματικού Δικαστηρίου, και του Δικαστικού Συμβουλίου που κάνει τους διορισμούς. Η Αντιπολίτευση ισχυρίζεται ότι ο Πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν “ σκοπεύει να γεμίσει τα δικαστήρια με ισλαμιστές, προετοιμάζοντας το έδαφος για θεοκρατική διακυβέρνηση μετά από πολιτικό πραξικόπημα”.
Οι ισχυρισμοί αυτοί μάλλον αποτελούν υπερβολή. Όπως γράφει χαρακτηριστικά το έγκυρο περιοδικό Economist, “τα στοιχεία ότι το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης προσπαθεί να ανατρέψει τα κοσμικά χαρακτηριστικά του πολιτεύματος, είναι ελάχιστα ή και ανύπαρκτα”. Πάντως αναλυτές και δημοσιογράφοι εκτιμούν ότι, ο “αυτοκρατορικός τόνος” του Ταγίπ Ερντογάν στις ομιλίες του, προκαλεί μεγάλη ανησυχία στο 42% των Τούρκων, που ψήφισαν κατά των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων. Ο Ταγίπ Ερντογάν κατηγόρησε τους πολιτικούς του αντιπάλους ότι “υποστηρίζουν τα στρατιωτικά πραξικοπήματα”, και μίλησε για “εξόντωση τους”.
Μετά τα επίσημα εκλογικά αποτελέσματα, η Τουρκία εμφανίζεται ως μια διχασμένη πολιτικά χώρα. Οι αντίπαλοι του όχι βρίσκονται κυρίως στα δυτικά και νοτιοδυτικά παράλια της Μικράς Ασίας, ενώ στην Κωνσταντινούπολη το 55% ψήφισε υπέρ του Ερντογάν και το 45% κατά. Ισχυρό πολιτικό πλήγμα δέχθηκε ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ηγέτης του εθνικιστικού κόμματος της Τουρκίας, όπου στη γενέτειρα του, την επαρχία Οσμανίγιε, η ψηφοφόροι ψηφίσαν συντριπτικά υπέρ των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων. Μετά το πέρας της ψηφοφορίας, ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν ζήτησε σεβασμό για τους αντιπάλους του, προσπαθώντας να κατευνάσει τα πνεύματα.
Σε δημοσιογραφικά γραφεία της Κωνσταντινούπολης κάποιοι έκαναν αστεία ότι μετακομίζουν στη Σμύρνη μετά τη νίκη του κυρίου Ερντογάν, αλλού όμως η ατμόσφαιρα ήταν εορταστική. Μια συμμαχία φιλελευθέρων και αριστεριστών που υποστήριξε τις μεταρρυθμίσεις, προετοιμάζεται να ζητήσει την ποινική δίωξη του Στρατηγού Κενάν Εβρέν, που ηγήθηκε του πραξικοπήματος του 1980.
Παρά τη μεγάλη του νίκη, ο Ταγίπ Ερντογάν δεν μπορεί να επαναπαύεται στις δάφνες του και σε πελάγη αυταρέσκειας. Στη νοτιοανατολική Τουρκία οι περισσότεροι Κούρδοι απείχαν από το δημοψήφισμα, με αποτέλεσμα να ενισχύεται έτσι το αυτονομιστικό κίνημα και να προμηνύεται ένας δύσκολος χειμώνας για το στρατό και τους κατοίκους στις νοτιοανατολικές περιοχές της χώρας. Πολλοί λένε ότι η Τουρκία θα παραμένει μια “αδύναμη Δημοκρατία”, όσο δεν επιλύεται το Κουρδικό ζήτημα, ενώ διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι πολλοί αντίπαλοι της Τουρκίας θα σπεύσουν να προτάξουν τον “ισλαμικό κίνδυνο” για να την απομονώσουν στους κόλπους της Δύσης, και να τις προσάψουν “ύποπτους εναγκαλισμούς” με την ηγεσία του Ιράν, της Συρίας, της Χαμάς και της Χεζμπολάχ.
Κάποιοι προσάπτουν "ισλαμιστική στροφή" στην Τουρκία
Το ισλαμικών ριζών, Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Πρωθυπουργού της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, πέτυχε ξεκάθαρη νίκη στο δημοψήφισμα για τις συνταγματικές αλλαγές. Διακηρυγμένος στόχος της τουρκικής κυβέρνησης είναι η βελτίωση των δημοκρατικών διαδικασιών και η ελάττωση της δύναμης και επιρροής των Τούρκων Στρατηγών. Σύμφωνα με τα τελικά εκλογικά αποτελέσματα, το 58% των Τούρκων που ψήφισαν τάχθηκε υπέρ των αλλαγών που προτείνει για το σύνταγμα η κυβέρνηση Ερντογάν.
Το ισχύον σύνταγμα της Τουρκίας είχε συνταχθεί από τους Στρατηγούς, μετά την ανατροπή της κυβέρνησης το 1980. Τόσο η κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση από την αρχή έδωσαν στο δημοψήφισμα χαρακτήρα ψήφου εμπιστοσύνης προς τον Πρωθυπουργό Ταγίπ Ερντογάν. Ο κύριος Ερντογάν κυβερνά την Τουρκία από το 2002, οπότε και εξελέγη για πρώτη φορά με αυτοδύναμη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, υποσχόμενος τότε, δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και απελευθέρωση των αγορών.
Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι μετά τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος, ανοίγει ο δρόμος για νίκη του Ταγίπ Ερντογάν και στις βουλευτικές εκλογές του επόμενου χρόνου. Τα πολιτικά σενάρια μάλιστα που κυκλοφορούν στα δημοσιογραφικά γραφεία, κάνουν λόγο για πιθανή μεταπήδηση του νυν Πρωθυπουργού στο θώκο του Προέδρου της Δημοκρατίας, το 2012.
Οι Ευρωπαϊκή Ένωση χαιρέτισε ως θετικό βήμα την εκλογική επιδοκιμασία των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων, που ανοίγουν πλέον το δρόμο για την ποινική δίωξη των πραξικοπηματιών, που τώρα είναι νομικά δυνατόν να δικαστούν από τα πολιτικά δικαστήρια. Ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, χαρακτήρισε τις συνταγματικές αλλαγές “τελική επίθεση εναντίον της κοσμικής πολιτικής τάξης που θεμελίωσε ο Κεμάλ Ατατούρκ”. Οι μεταρρυθμίσεις περιλαμβάνουν μέτρα κατά του διαχωρισμού των φύλων, υπέρ της ενίσχυσης των πολιτικών ελευθεριών και τις προστασίας της ιδιωτικής ζωής. Η Αντιπολίτευση όμως χαρακτηρίζει τις αλλαγές “πολιτική φούσκα που υποκρύπτει αλλότριους σκοπούς”.
O πυρήνας των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων αφορά την αναδόμηση του δικαστικού συστήματος. Ο Πρόεδρος και το Κοινοβούλιο αποκτούν ισχυρότερο ρόλο και μεγαλύτερες αρμοδιότητες για το διορισμό δικαστών και εισαγγελέων, ενώ διευρύνει τον αριθμό των μελών του Συνταγματικού Δικαστηρίου, και του Δικαστικού Συμβουλίου που κάνει τους διορισμούς. Η Αντιπολίτευση ισχυρίζεται ότι ο Πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν “ σκοπεύει να γεμίσει τα δικαστήρια με ισλαμιστές, προετοιμάζοντας το έδαφος για θεοκρατική διακυβέρνηση μετά από πολιτικό πραξικόπημα”.
Οι ισχυρισμοί αυτοί μάλλον αποτελούν υπερβολή. Όπως γράφει χαρακτηριστικά το έγκυρο περιοδικό Economist, “τα στοιχεία ότι το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης προσπαθεί να ανατρέψει τα κοσμικά χαρακτηριστικά του πολιτεύματος, είναι ελάχιστα ή και ανύπαρκτα”. Πάντως αναλυτές και δημοσιογράφοι εκτιμούν ότι, ο “αυτοκρατορικός τόνος” του Ταγίπ Ερντογάν στις ομιλίες του, προκαλεί μεγάλη ανησυχία στο 42% των Τούρκων, που ψήφισαν κατά των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων. Ο Ταγίπ Ερντογάν κατηγόρησε τους πολιτικούς του αντιπάλους ότι “υποστηρίζουν τα στρατιωτικά πραξικοπήματα”, και μίλησε για “εξόντωση τους”.
Μετά τα επίσημα εκλογικά αποτελέσματα, η Τουρκία εμφανίζεται ως μια διχασμένη πολιτικά χώρα. Οι αντίπαλοι του όχι βρίσκονται κυρίως στα δυτικά και νοτιοδυτικά παράλια της Μικράς Ασίας, ενώ στην Κωνσταντινούπολη το 55% ψήφισε υπέρ του Ερντογάν και το 45% κατά. Ισχυρό πολιτικό πλήγμα δέχθηκε ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ηγέτης του εθνικιστικού κόμματος της Τουρκίας, όπου στη γενέτειρα του, την επαρχία Οσμανίγιε, η ψηφοφόροι ψηφίσαν συντριπτικά υπέρ των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων. Μετά το πέρας της ψηφοφορίας, ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν ζήτησε σεβασμό για τους αντιπάλους του, προσπαθώντας να κατευνάσει τα πνεύματα.
Σε δημοσιογραφικά γραφεία της Κωνσταντινούπολης κάποιοι έκαναν αστεία ότι μετακομίζουν στη Σμύρνη μετά τη νίκη του κυρίου Ερντογάν, αλλού όμως η ατμόσφαιρα ήταν εορταστική. Μια συμμαχία φιλελευθέρων και αριστεριστών που υποστήριξε τις μεταρρυθμίσεις, προετοιμάζεται να ζητήσει την ποινική δίωξη του Στρατηγού Κενάν Εβρέν, που ηγήθηκε του πραξικοπήματος του 1980.
Παρά τη μεγάλη του νίκη, ο Ταγίπ Ερντογάν δεν μπορεί να επαναπαύεται στις δάφνες του και σε πελάγη αυταρέσκειας. Στη νοτιοανατολική Τουρκία οι περισσότεροι Κούρδοι απείχαν από το δημοψήφισμα, με αποτέλεσμα να ενισχύεται έτσι το αυτονομιστικό κίνημα και να προμηνύεται ένας δύσκολος χειμώνας για το στρατό και τους κατοίκους στις νοτιοανατολικές περιοχές της χώρας. Πολλοί λένε ότι η Τουρκία θα παραμένει μια “αδύναμη Δημοκρατία”, όσο δεν επιλύεται το Κουρδικό ζήτημα, ενώ διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι πολλοί αντίπαλοι της Τουρκίας θα σπεύσουν να προτάξουν τον “ισλαμικό κίνδυνο” για να την απομονώσουν στους κόλπους της Δύσης, και να τις προσάψουν “ύποπτους εναγκαλισμούς” με την ηγεσία του Ιράν, της Συρίας, της Χαμάς και της Χεζμπολάχ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου