Η Ελλάδα σε σταυροδρόμι: Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ή Ευρωζώνη;

Η Ελλάδα πρέπει να λάβει βοήθεια από την Ευρώπη ή το ΔΝΤ; Το δίλημμα μοιάζει περισσότερο πολιτικό, παρά οικονομικό, για τα μεγάλα κράτη της Ενωσης. Ο υπουργός Οικονομίας Γ. Παπακωνσταντίνου άφησε να εννοηθεί με συνέντευξη στο Ρόιτερς ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα είναι η τελευταία λύση, και το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, προς το παρόν, προτάσσει την παροχή τεχνικής βοήθειας από το διεθνή οργανισμό, στο πλαίσιο της τριμερούς επιτροπής επιτήρησης της ελληνικής οικονομίας, με κύριο στόχο να σταματήσουν να ανησυχούν οι αγορές, οι οποίες δεν φαίνονται να εμπιστεύονται τα στοιχεία της Eurostat. Ωστόσο, το δίλημμα θα παραμένει όσο διαρκεί η αύξηση του κόστους του ελληνικού δανεισμού με τη γνωστή αύξηση των σπρεντ, κι «όσο οι υπεύθυνες για την κρίση τράπεζες συνεχίζουν να σφυρίζουν αδιάφορα και συνεχίζουν την κερδοσκοπία», όπως δήλωσε προχθές σε κεντρική ομιλία της η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ.
Βαρύνοντα λόγο στην αντιμετώπιση αυτού του διλήμματος έχουν ορισμένες παραδοχές:
Η πρώτη και κύρια είναι ότι η παγκόσμια κρίση κάθε άλλο παρά παρελθόν είναι, με αρκετούς αναλυτές να φοβούνται ακόμη, μια δεύτερη καταβύθιση.
Η δεύτερη παραδοχή θυμίζει το ανέκδοτο με το Γερμανό, το Γάλλο, τον Ισπανό και τον Ελληνα, που βρίσκονται στο καζάνι των ανθρωποφάγων και παρακαλούν ο καθένας για τον εαυτό του, να τον φάει τελευταίο ο αρχηγός των άγριων κερδοσκόπων.
Η τρίτη παραδοχή έχει να κάνει με το οικοδόμημα της ΟΝΕ, το οποίο δεν διαθέτει Plan B για το τι μπορεί να ακολουθηθεί σε περιπτώσεις οικονομικής κρίσης, αλλά και πείρα για την αντιμετώπιση τέτοιων κρίσεων, σε συνδυασμό με την αργή ταχύτητα λήψης αποφάσεων εκ μέρους της Ευρώπης, αλλά και εσωτερικές πολιτικές ανάγκες στη Γαλλία και τη Γερμανία.
Η τέταρτη παραδοχή αφορά την οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στο πρότυπο της γερμανικής ομοσπονδιακής τράπεζας, γεγονός που δεν της επιτρέπει να δανείζει στα κράτη μέλη της Ε.Ε., αλλά μόνο στις τράπεζες των κρατών-μελών.
Το πέμπτο δεδομένο είναι ότι ο τελευταίος Ελληνας πολιτικός που είπε την αλήθεια στους Ευρωπαίους εταίρους μας μοιάζει να είναι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο πρεσβύτερος, όταν έκανε τις διαπραγματεύσεις ένταξης της χώρας στην ΕΟΚ.

Η Ελλάδα δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των κλασικών παραδειγμάτων βοήθειας από το ΔΝΤ, δεδομένου ότι δεν έχει κηρύξει, όπως για παράδειγμα το Ντουμπάι, στάση πληρωμών. Επιπλέον, το ΔΝΤ στην Ελλάδα δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ένα από τα ισχυρότερα όπλα του, την υποτίμηση.
Στην Ουκρανία, την Ουγγαρία και τη Λετονία, το ΔΝΤ πρότεινε μια σειρά δημοσιονομικών και νομισματικών μέτρων που μπορούσαν και πήγαν έως την υποτίμηση, για να γίνουν πιο ανταγωνιστικές οι οικονομίες.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, ωστόσο, η πολιτική των επιτοκίων και η μονεταριστική πολιτική αποφασίζονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη Φραγκφούρτη, αφού η χώρα συμμετέχει στην Ευρωζώνη και έχει κοινό νόμισμα το ευρώ.
Ετσι, οποιαδήποτε τέτοια λύση του ΔΝΤ θα ξανασκόνταφτε στη Φραγκφούρτη.
Μια σημαντική μερίδα των Ευρωπαίων ηγετών, ωστόσο, δεν επιθυμεί να λυθεί το πρόβλημα εντός της ευρωζώνης, πρώτον διότι πιστεύει ότι η υπαγόρευση σκληρών μέτρων λιτότητας θα κάνει ζημιά στην εικόνα της Ε.Ε. στην Ελλάδα, και, δεύτερον, διότι πιστοί στην προτεσταντική ηθική, που συνοψίζεται στο ρητό «ο μη εργαζόμενος μηδέ εσθιέτω», δεν επιθυμεί να στηρίξει χώρα που κατ’ εξακολούθηση συλλαμβάνεται να κλέβει οπώρας και να εξαπατά τους εταίρους της.
Η τελευταία αυτή παράμετρος είναι πολύ σημαντική, και αρκετοί στις Βρυξέλλες συχνά πυκνά αναφέρουν τον «ηθικό κίνδυνο» να λάβει σωσίβιο χωρίς προϋποθέσεις η Ελλάδα.
Η εξειδίκευση των μέτρων και των εργαλείων από τους Ευρωπαίους θα έβαζε τις αγορές να αναζητήσουν τον επόμενο αδύναμο κρίκο, ενώ και οι άλλες χώρες με σημαντικά προβλήματα, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιταλία, θα λάμβαναν το μήνυμα ότι δεν χρειάζεται να λάβουν μέτρα αναδιάρθρωσης της οικονομίας τους. Ετσι, οδηγούμαστε στην υπόσχεση βοήθειας, χωρίς εξειδίκευσή της, έως ότου καταστεί σαφές ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου διαθέτει την πολιτική βούληση να εφαρμόσει ό,τι έχει υποσχεθεί κι ακόμη περισσότερα, αν χρειαστεί.
Ως εκ τούτου, όσο συντομότερα ληφθούν τα μέτρα και ψηφιστούν από την ελληνική Βουλή τόσο συντομότερα θα αμβλυνθούν οι αμφιβολίες των Ευρωπαίων εταίρων.
Με τη συνέχιση αυτής της πολιτικής, ωστόσο, αναζωπυρώνεται η κερδοσκοπική σπέκουλα κατά της Ελλάδας και όλης της Ευρωζώνης, γεγονός που δεν μπορεί παρά να σημαίνει και νέες ρωγμές στο σκελετό της, αλλά και περισσότερα προβλήματα για τη χώρα μας.
Υπάρχουν κι αυτοί που θεωρούν ότι το ΔΝΤ δεν πρόκειται να το αποφύγουμε, διότι τα άρθρα 125 και 122 της Συνθήκης του Μάαστριχτ επισημαίνουν ότι η Ε.Ε. δεν μπορεί να βοηθήσει οικονομικά χώρα- μέλος, εκτός αν έχει χτυπηθεί από μεγάλη φυσική καταστροφή.
Φυσική καταστροφή δεν είναι φυσικά η διόγκωση των ελλειμμάτων για πελατειακούς, ψηφοθηρικούς ή ωφελιμιστικούς λόγους.