Δρακόντεια σωτηρία για υπερχρεωμένους της Ευρωζώνης

Εναν τρισυπόστατο μόνιμο ευρωπαϊκό μηχανισμό αντιμετώπισης επικείμενων χρεοκοπιών προτείνουν οι «σοφοί» του οικονομικού «θινκ τανκ», όπως αποκάλυψαν οι «Financial Times». Ειδικό «πτωχευτικό» δικαστήριο για την αναδιάρθρωση χρέους.
 Τη δημιουργία ενός μόνιμου, σύνθετου μηχανισμού σωτηρίας των υπερχρεωμένων μελών της Ευρωζώνης, ο οποίος θα επιβάλλει αυστηρούς κανόνες (δημοσιονομικής λιτότητας και ελέγχου των δαπανών) στα ενδιαφερόμενα κράτη και θα περιλαμβάνει ειδικό «πτωχευτικό» δικαστήριο επίλυσης διαφορών των κρατών με τους πιστωτές τους, προτείνουν σε έκθεσή τους πέντε επιστήμονες του οικονομικού θινκ-τανκ Bruegel (Μπρίγκελ), η οποία αποκαλύφθηκε χθες από τους Financial Times. Το βελγικό ίδρυμα απηχεί ουσιαστικά τις γαλλογερμανικές θέσεις, αφού τα θεμέλιά του μπήκαν το 2003 από τους Γκέρχαρντ Σρέντερ και Ζακ Σιράκ, ενώ στελεχώνεται από πολιτικούς, ακαδημαϊκούς και ερευνητές πολλών ευρωπαϊκών χωρών.

Οι απόψεις των πέντε «σοφών» πιστεύεται ότι θα αποτελέσουν μπούσουλα διαπραγματεύσεων για τη μερική αναθεώρηση της Συνθήκης της Λισαβόνας. Τόσο στην ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου όσο και στα πυρετώδη παζάρια που θα ακολουθήσουν σε όλη την Ευρώπη. Καθίσταται πάντως σαφές ότι ο προτεινόμενος μηχανισμός δεν αφορά την Ελλάδα, αλλά τους μελλοντικούς χειρισμούς κρίσης χρέους στην ΕΕ. Πρώτες υποψήφιες για να υπαχθούν στις ρυθμίσεις του είναι η Ιρλανδία και η Πορτογαλία.

Η έκθεση υπογράφεται από τον Φρανσουά Ζιανβιτί, καθηγητή γαλλικών πανεπιστημίων και πρώην γενικό σύμβουλο του ΔΝΤ. Την καθηγήτρια του πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς Αν Κρούγκερ, αναπληρώτρια διευθύντρια του ΔΝΤ την περίοδο 2001-2007. Τον διευθυντή του Bruegel, Ζαν - Πιζανί Φερί.
Τον καθηγητή στο πανεπιστήμιο της Βόννης, Γιούργκεν φον Χάγκεν και τον Αντρέ Σαπίρ, καθηγητή σε βελγικά πανεπιστήμια. (Ο τελευταίος, μαζί με τον σύμβουλο του Γ. Παπανδρέου, Τομάζο Πάντοα-Σκιόπα, ζήτησε τον Σεπτέμβριο τη μονιμοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με αρχικό κεφάλαιο 750 δισ. ευρώ, το οποίο συστάθηκε τον Μάιο μετά την ελληνική κρίση). Επί της ουσίας οι «εγκέφαλοι» του Bruegel προτείνουν έναν τρισυπόστατο ευρωπαϊκό μηχανισμό αντιμετώπισης επικείμενων χρεοκοπιών, αποτελούμενο από:

• Ενα ειδικό οικονομικό σώμα υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που θα εκτιμά αν κάποια χώρα βρίσκεται πράγματι στα πρόθυρα αδυναμίας εξυπηρέτησης του χρέους της. Εκεί θα γίνεται μια πρώτη συζήτηση για το αν το χρέος θα πρέπει να «κουρευτεί» ή να επιμηκυνθεί η περίοδος αποπληρωμής του.
  
• Ενα ειδικό τμήμα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, που θα λειτουργεί σαν οιονεί πτωχευτικό δικαστήριο «αμερικανικού τύπου». Θα καλείται να επιλύσει προδικαστικές ή και ουσιαστικές διαφορές των κρατών με τους πιστωτές τους, πάντα στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του χρέους.
  
• Το τρέχον Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), αλλά ως μόνιμο θεσμό της ΕΕ και όχι προσωρινό ως το 2013, όπως αποφασίστηκε αρχικά. Από αυτό θα αντλούνται τα απαραίτητα κεφάλαια σωτηρίας των υπερχρεωμένων κρατών, με βάση σταθερούς κανόνες και αυστηρούς όρους προς τα ενδιαφερόμενα κράτη.

Η έκθεση καταλογίζει στους ιδιώτες δανειστές ότι υπονόμευσαν προηγούμενες απόπειρες δημιουργίας μόνιμων συστημάτων σωτηρίας από το ΔΝΤ, ανεβάζοντας το κόστος δανεισμού των χωρών που υπάγονταν σε τέτοιους μηχανισμούς, με αποτέλεσμα να τροφοδοτείται ο φαύλος κύκλος του χρέους. Ομως οι συντάκτες αισιοδοξούν ότι αυτή τη φορά οι ιδιώτες «διακινητές χρήματος» θα συναινέσουν, έστω και με το ζόρι.
«Ο μόνιμος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Επίλυσης Κρίσεων που προτείνουμε (ECRM) δεν θα πρέπει να είναι υπερβολικά ανεκτικός προς τους ιδιώτες δανειστές, ώστε να μην τους δημιουργεί κίνητρα να δανείζουν κυβερνήσεις χωρίς να ελέγχουν προσεκτικά τη δημοσιονομική τους κατάσταση», υπογραμμίζεται στην έκθεση.
Πάντως, το ινστιτούτο Bruegel δεν απαιτεί τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο όλο σύστημα, όπως ζήτησε την Κυριακή ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, σε συνέντευξη στο Spiegel.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ